Αξιοθέατα στη Θάσο

Το σμαραγδένιο νησί της Θάσου ανήκει στο βόρειο τμήμα του Αιγαίου Πελάγους και Ανατολικά του Θρακικού, καλύπτοντας τις απαιτήσεις κάθε επισκέπτη που θέλει να το γνωρίσει. Οι μαγευτικές παραλίες με τα γαλάζια νερά και τα καταπράσινα δάση αναδεικνύουν το φυσικό πλούτο της νήσου. Τέλος, η Θάσος φημίζεται και για το πολιτιστικό της περιβάλλον.

Στην Θάσο το φημισμένο και σημαντικότερο για την  ανατολική Μακεδονία και Θράκη, αρχαιολογικό μουσείο χτίστηκε το 1935 και ανακαινίστηκε το 1999. Υπάρχουν 18 αίθουσες μέσα στην έκθεση των  2376 τ.μ με συλλογές και 1700 αντικείμενα από τον 7ο αιώνα π.Χ έως τον 7ο αιώνα μ.Χ.

Στον υπόγειο χώρο του μουσείου υπάρχουν από την ρωμαϊκή και κλασική περίοδο ερείπια μη επισκέψιμα, αλλά που είναι ορατά. Από τα σπουδαιότερα εκθέματα είναι ο κούρος ( με 3.5 μέτρα ύψος), ο Πήγασος, τα αγάλματα με κεφαλιά ανδρών και γυναικών, το άγαλμα του Αδριανού, πολλά νομίσματα, καθώς και πολλά αριστουργήματα γλυπτικής και αγγειοπλαστική.

Η Ιερά Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ είναι το μεγαλύτερο μοναστήρι στο νησί της Θάσου και βρίσκεται 33χλμ από το χωριό του Λιμένα. Με θέα το Άγιο Όρος και το Αιγαίο είναι χτισμένο πάνω στη θάλασσα σε έναν μεγάλο βράχο στον γκρεμό. Εδώ φυλάσσονται καρφιά από την  σταύρωσης του Χριστού και ένα κομμάτι Τιμίου Ήλου. Το 1974  με ένα φιλοθεΐτη μοναχό ήρθαν μοναχές, όπου εργάστηκαν και μετά από πολλές δωρεές των πιστών το μοναστήρι απέκτησε μεγάλη περιουσία. Τώρα είναι ένα μοναδικό μοναστήρι γυναικών, εξαρτώμενο από την αγιορείτικη μονή Φιλοθέου.

Στο χωριό Παναγία κάποιος λάτρης της περιπέτειας θα βρει την μοναδική σπηλιά του Δράκου, ευρέως γνωστή ως και Δρακότρυπα. Η απαράμιλλη υπόγεια εσωτερική της ομορφιά, αλλά και η καταπληκτική διαδρομή προς αυτήν θα καταπλήξει κάθε επισκέπτη. Τα τοιχώματα της σπηλιάς θεωρούνται καλλιτεχνήματα από τους ντόπιους, οι οποίοι υποστηρίζουν πως η φύση τους χάρισε αυτό το μοναδικό σπήλαιο, αν και δεν υπάρχουν πια οι σταλαγμίτες και σταλακτίτες που είχε παλιότερα. Οι σταλακτίτες και σταλαγμίτες μιμούνται το σχήμα δράκου!

Ο ναός Διοσκούρων είναι αφιερωμένος στους Διόσκουρους και δύο τρίκλιτες βασιλικές του 5ου αι. μ.Χ. Βρίσκεται στην Αλυκή, που είναι μια από τις πολυσύχναστες παραλίες της Θάσου.

Το Κάστρο, ένας ορεινός οικισμός, βορειοανατολικά των Λιμεναρίων και σε υψόμετρο 450 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Λόγω της θέσης του οι κάτοικοι μείνανε προστατευμένοι από τις λεηλασίες των πειρατών μέσα στο χρόνο. Το όνομα του το πήρε από τα ερείπια ενός κάστρου που υπήρχε εδώ από αρχαιοτάτων χρόνων. Ένας Γενοβέζος ο Jacob Gatelluzzi στα χρόνια της Φραγκοκρατίας, έχτισε το κάστρο στη βουνοκορφή αφού πρώτα ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Εμμανουήλ II Παλαιολόγος του παραχώρησε το νησί της Λέσβου και την Θάσο το 1414. Στην Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, που είναι χτισμένη το 1804, αναφέρεται σε επιγραφές η οικογένεια Gattelussi που για 40 χρόνια εξουσίαζε τη Θάσο. Η Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, προστατευόμενο μνημείο από την Ελληνική πολιτεία, βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού Κάστρο. Στο Κάστρο σήμερα δεν υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι.

Στο λιμάνι, που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Λιμεναρίων και πάνω σε βραχώδες ακρωτήρι στην θάλασσα, δεσπόζει μεγαλόπρεπο το “Παλατάκι“ που είναι ένα διώροφο διατηρητέο  κτίσμα. Δέχτηκε επιρροές από κεντροευρωπαϊκά ρεύματα, ενώ στις στενές πλευρές υψώνονται  2 πυργίσκοι και το σχήμα του είναι ορθογώνιο. Κατασκευάσθηκε το 1903/4, ως κτήριο διεύθυνσης της Γερμανικής εταιρείας Speidel. Η γερμανική εταιρία εκμεταλλευόταν τότε τα μεταλλεία της Θάσου από το 1903/4 έως 1963.

Αρκετά παραδοσιακά ενδύματα και επαγγελματικά εργαλεία, εκτίθενται στον εκθεσιακό χώρο του Λαογραφικού μουσείου των Λιμεναρίων. Το μουσείο καθώς και η τοπική πολιτιστική ομοσπονδία Λιμεναρίων το “Κάστρο”, στεγάζονται στο κτήριο της παλαιάς κοινότητας.

Πάνω από την αρχαία αγορά σε κορυφή ύψους 137 μέτρων στον πρώτο λόφο βρίσκεται ο Αρχαιολογικός χώρος Ακρόπολη. Tα μαρμάρινα ενισχυμένα τείχη της ακρόπολης φύλαγαν τα πλούτη της πόλης ως θησαυροφυλάκιο. Ο αρχαίος ναός της Αθηνάς, χρονολογείται στις αρχές του 5ου αιώνα και φαίνεται στην δεύτερη κορυφή. Το ιερό του Πάνα δεσπόζει στην ψηλότερη τρίτη κορυφή. Ανεβαίνοντας στην κορυφή μπορείτε να απολαύσετε την μαγική θέα της θάλασσας και του καταπράσινου τοπίου.

Το αρχαίο θέατρο Θάσου βρίσκεται ψηλά στην κορυφή μέσα σε μια κοιλότητα του λόφου, στον Λιμένα. Η ορχήστρα, τμήμα της σκηνής, το κοίλο του θεάτρου, και οι πάροδοι αποκαλύφθηκαν το 1921 από την αρχαιολογική γαλλική σχολή με την πρώτη ανασκαφή. Τον 1ο αιώνα μ.Χ.,  η ορχήστρα μετατράπηκε σε αρένα και ο χώρος χρησιμοποιήθηκε για μονομαχίες. Η σκηνή με μαρμάρινη πρόσοψη χτίστηκε αρχές του 3ου π.Χ. και το προσκήνιο αφιερώθηκε στον Διόνυσο. Σήμερα μπορούν 2000 θεατές να απολαύσουν με πανοραμική θέα πολλές συναυλίες και θεαματικές παραστάσεις που διοργανώνει το φεστιβάλ Θάσου.

Τo μικρό λιμάνι στο χωριό Λιμένας, ήταν το τότε Στρατιωτικό Λιμάνι της Αρχαίας πόλης, όπου περιμετρικά προστατεύονταν από δύο κυκλικούς πύργους. Το αρχαίο λιμάνι Θάσου μετατράπηκε σε εμπορικό λιμάνι κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο. Τρεις πύλες εξασφάλιζαν την πρόσβαση των ναυτικών στο λιμάνι.

Ακριβώς δίπλα από το σημερινό καρνάγιο στην περιοχή του Εβραιόκαστρου, στο Λιμένα βρίσκεται το εμπορικό λιμάνι της αρχαίας Θάσου.  Επικοινωνούσε με την αγορά μέσω πυλών και προστατεύονταν από έναν ημικυκλικό αμυντικό πύργο. Τον 7ο αιώνα π.Χ. η χρήση του σταμάτησε και ακόμη υπάρχουν ορατά κομμάτια κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας σε απόσταση ενός μέτρου.

Η αρχαία αγορά συνδέεται με το αρχαίο ωδείο το οποίο και αυτό βρίσκεται στο Λιμένα. Χτίστηκε στην εποχή του Αδριανού στον 2ο μ.Χ. αιώνα. Το αρχαίο θέατρο έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με το αρχαίο ωδείο, καθώς τα 2/3 του κύκλου καλύπτονται από την ορχήστρα. Οι 3 πρώτες σειρές των θεατών σώζονται ακόμη και σήμερα.

Μόλις σε απόσταση 32 χιλιομέτρων από το Λιμένα, νοτιοανατολικά της Θάσου, μπορείς να δεις τους δυο κόλπους της Αλυκής. Είναι μία χερσόνησος που παρουσιάζει μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Εκεί βρίσκεται το αρχαίο λατομείο λευκού μαρμάρου. Από τα αρχαϊκά χρόνια ως τα βυζαντινά χρόνια λειτούργησε το λατομείο μαρμάρου. Είχε αρκετό πληθυσμό, μεγάλο λιμάνι και τον 7ο αιώνα π.Χ. ιδρύθηκε ένα ιερό αφιερωμένο στον θεό Απόλλωνα στην ανατολική πλευρά της. Πολλοί ναυτικοί άφησαν τα ονόματα των εραστών τους και τα δικά τους χαραγμένα στα σκαλοπάτια του ιερού. Στον αρχαίο οικισμό Αλυκή, οι χώροι υποδοχής των προσκυνητών ήταν τα ερείπια του 5ου αιώνα. Ένας Κούρος καλά διατηρημένος στο μουσείο της Κωνσταντινούπολης βρέθηκε σε ανασκαφές το 1896. Πιθανολογείται πως μετά από ένα μεγάλο σεισμό, οι Αλυκές εγκαταλείφθηκαν.

Κάτω από το αρχαίο θέατρο και την Ακρόπολη στο Λιμένα, βρίσκεται το Εβραιόκαστρο όπου σήμερα είναι κτισμένο το παρεκκλήσι των Αγίων Αποστόλων.

Ακολουθώντας έναν αγροτικό δρόμο και αφού πρώτα περάσετε το ορεινό χωριό Καζαβίτι, θα δείτε στην κορυφή την μονή Αγίου Παντελεήμονα. Στο προαύλιο του μοναστηριού βρίσκεται η θαυματουργή σπηλιά με το αγίασμα. Τον άγιο τον γιορτάζουμε κάθε χρόνο στις 27 Ιουλίου με λιτανεία και πορεία μέσα στα βουνά. Χτίστηκε το 1843 και έγινε μοναστήρι το 1987.

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που γιορτάζει στις 15 Αυγούστου, φυλάσσεται για προσκύνημα στην ιερά μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου πάνω σε λόφο μεταξύ των 2 χωριών Μάριων και Σκάλα Μάριων.
Μέσα στο μοναστήρι είναι και ο βράχος που αναβλύζει το αγίασμα.

Με την χρηματική βοήθεια των κατοίκων της Θάσου και της μονής Βατοπεδίου το 1831, χτίστηκε η εκκλησία της Παναγίας από τα ερείπια των αρχαίων ναών εκεί οπού βρέθηκαν άφθονες πλάκες και πέτρες. Η ολοκλήρωση του τέμπλου έγινε το 1881 και το ύψος της εκκλησιάς έφτασε τα 18 μέτρα. Ετοιμάζεται κουλμπάνι (σιτάρι με κρέας) μετά τη Θεία λειτουργία. στους πιστούς στις 15 Αυγούστου στην γιορτή της Παναγιάς.

Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου (προστάτης των ναυτικών) χτίστηκε το 835 μ.Χ. πάνω σε ερείπια αρχαίων κτηρίων.

Στο ορεινό βραχώδη χωριό Κάστρο βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Το 1804 μέσα σε 40 μέρες ο ναός ανακατασκευάστηκε από κατοίκους του χωριού με την άδεια του Σουλτάνου. Ο άγιος γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 18 Ιανουαρίου δίνοντας ζωή στο χωριό. Στην εκκλησία, που είναι μια από τις παλαιότερες εκκλησίες του νησιού, κάθε μήνα το τελευταίο Σάββατο έχει λειτουργία.

Τα Μεταλλεία, που η εκμετάλλευση τους ξεκίνησε το 1905 από μια γερμανική εταιρεία με το όνομα Speidel, ήταν ένα παλιό εργοστάσιο οπού επεξεργαζόντουσαν σίδηρο. Μέτα από 7 χρόνια, το 1912 ενόψει του Α παγκοσμίου πολέμου, η εκμετάλλευση των μεταλλείων διακόπηκε, αλλά το 1925 έχουμε την επαναλειτουργία του από τον Vielle Montagne οπού και πάλι διεκόπη το 1930 λόγω του οικονομικού κραχ. Η περιοχή των μεταλλείων είναι πλούσια σε αργυρούχο μόλυβδο και κάδμιο. Το 1957 τα μεταλλεία πέρασαν στα χέρια μιας ελληνικής εταιρείας αλλά και πάλι μετά από για 6 χρόνια έχουμε την οριστική πλέων διακοπή τους. Στον εξωτερικό χώρο σήμερα υπάρχουν υπαίθρια έργα τέχνης και παραλία με βότσαλο και λευκή άμμο.

Στο χωριό Ποτάμια, σε ένα παλιό πέτρινο κτήριο δημοτικού σχολείου, στεγάζεται το μουσείο του Πολύγνωτου Βαγή που εγκαινιάστηκε το 1981. Ο Πολύγνωτος Βαγής γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου το 1894 στην Ποταμιά, ο πατέρας του ήταν από τη Θάσο ενώ η μητέρα του από την Ύδρα. Απεβίωσε τον Μαρτίου 1965 στην Νέα Υόρκη αλλά ετάφη στην Ποταμιά. Στο μουσείο υπάρχουν τα έργα του που είναι εμπνευσμένα από την ιστορία και την μυθολογία, 15 πίνακες ζωγραφικής και 98 έργα γλυπτικής. Σε ηλικία 19 χρόνων μετανάστευσε στην Νέα Υόρκη όπου και σπούδασε γλυπτική στο πανεπιστήμιο Beaux Arts Institute. Το 1964 κληροδότησε στην Ελλάδα τα έργα του με την προϋπόθεση να εκτεθούν στην Θάσο.

Στο νησί της Θάσου υπάρχει ένα πέτρινο γεφύρι στον Θεολόγο που διευκόλυνε την μετακίνηση από το Θεολόγο προς την Αστρίδα. Αρκετά γεφύρια έχει και στην Καλλιράχη τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για να συνδέσουν την Κακηράχη με τη σημερινή Καλλιράχη, και για την μεταφορά του νερού στην πλατεία.

Αλιευτικό καταφύγιο των μοναχών του Αγίου Όρους αποτελούσε ο Ταρσανάς. Σήμερα είναι κέντρο πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Το Καλογερικό, ένα διώροφο κτήριο του 19ου αιώνα, βρίσκεται στον Λιμένα στο παλιό λιμάνι. Ανήκει στον δήμο του νησιού και είναι κέντρο πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Το 70% της συνολικής έκτασης του νησιού, καλύπτεται από την ψηλότερη βουνοκορφή, το Υψάριο (1204 μέτρα). Το ορειβατικό καταφύγιο που βρίσκεται στην κορυφή μπορεί να φιλοξενήσει τους περιπατητές. Όταν ο καιρός είναι καλός και καθαρός, μπορείς να δεις από την κορυφή τις ακτές της Μακεδονίας, τα Δαρδανέλια, την Σαμοθράκη, την Λήμνο και το Άγιο Όρος. Στο βουνό φύονται καστανιές, έλατα, πλατάνια, πεύκα, καθώς και πολλά ελαιόδεντρα στους πρόποδες.

• Πύλη του Δία και της Ήρας
• Πύλη Σειληνού
• Αρχαίος Πύργος Θυμωνιάς
• Αψίς Καρακάλλα
• Διονύσιο
• Ιερό Ηρακλέους